Jak zrobić podobrazie malarskie samemu bez specjalnych narzędzi? Na rynku mamy dostępnych wiele opcji gotowych podobrazi malarskich, które opisuję w artykule pt. Na czym malować farbami akrylowymi?
Ceny gotowych podobrazi są wyższe, niż koszt samodzielnego przygotowania podobrazia, dlatego gdy szukamy oszczędności warto wykonać je samemu. Nie jest to skomplikowany proces, a przy dużym formacie podobrazia pozwoli nam znacznie zmniejszyć jego cenę.
W tym artykule dowiesz się:
- Jakie są etapy robienia podobrazia malarskiego? Krok po kroku
- Jakie narzędzia i materiały potrzebujesz do przygotowania podobrazia malarskiego?
- Co to jest blejtram? Jak złożyć krosno malarskie?
- Jak naciągnąć płótno do podobrazia malarskiego?
- Co to są kliny i do czego służą?
- Jak skleić płótno do podobrazia malarskiego?
- O gruntowaniu płótna do podobrazia malarskiego?
Jak zrobić podobrazie malarskie w skrócie? Etapy
- Przygotuj wszystkie potrzebne narzędzia i materiały.
- Zbij blejtram. Wyrównaj go.
- Przymierz blejtram do płótna. Dotnij płótno na wymiar.
- Naciągnij płótno na blejtram.
- Zaklej płótno.
- Zagruntuj płótno.
Wszystkie kroki z listy są dokładnie opisane poniżej.
Narzędzia i materiały do przygotowania podobrazia malarskiego
Do przygotowania własnego podobrazia malarskiego nie potrzebujemy specjalistycznych narzędzi. Jeśli je posiadamy, owszem przyśpieszą one nasza pracę, ale nie są niezbędne.
Narzędzia:
- Młotek. Przyda się do zbijania blejtramu, wbijania gwoździ oraz klinów. Jeśli posiadamy gumowy młotek to polecam go użyć do zbijania listew ramy, dzięki temu nie musimy się obawiać z jaką siłą będziemy uderzać o listwy. Używając zwykłego młotka, jeśli nie mamy zbyt dużego wyczucia, to możemy podłożyć pod młotek kawałek materiału, lub owinąć nim młotek.
- [OPCJONALNIE] Zszywacz ręczny lub elektryczny. Jeśli jesteśmy w posiadaniu tego narzędzia, to zamiast młotka do przymocowania płótna z powodzeniem zalecam go użyć. Znacznie przyspieszy oraz ułatwi Wam pracę.
- Nożyce, które posłużą do przycinania płótna.
- Pędzel lub pędzle, które zastosujemy do nakładania kleju oraz gruntu.
- [OPCJONALNIE] Papier ścierny do zeszlifowania zaklejonej powierzchni, lub wyschniętego gruntu.
- Pojemniki/naczynia do przygotowaniu kleju, gruntu np. słoik, miseczka, itp.
- Patyczek lub coś czym możemy rozmieszać gesso.
- Coś do zabezpieczenia powierzchni na której będziemy pracować, przed zabrudzeniem np. folia, podkładki, tektura, itp.
Materiały:
- Listwy do blejtramu. Możesz je zakupić w sklepie plastycznym, lub do zastosowań nie profesjonalnych użyć listewek z sklepu budowlanego, starej drewnianej ramki np. z zdjęcia.
- Gwoździe do przymocowania płótna na blejtram. Możesz również użyć pinezek.
- [OPCJONALNIE] Zszywki. Jeśli używacie zszywacza, to zamiast gwoździ, użyjcie zszywek.
- Płótno. Na rynku dostępne są różne rodzaje płótna. Bawełniane, lniane, juta, syntetyczne, mieszanki włókien naturalnych i syntetycznych. Różnią się one także gramaturą, splotem, strukturą (więcej informacji na ten temat znajdziesz tu). Możesz zakupić je na metry lub w rolkach w sklepach plastycznych, lub w sklepie z tkaninami. Jeśli chcesz stworzyć podobrazie do ćwiczeń, nie do zastosowań profesjonalnych to możesz też wykorzystać tkaniny, które masz pod ręką w domu. Sama malowałam już na: starym prześcieradle, zasłonach, poszewkach, czy obrusie.
- Klej np. żelatyna, kostny, skórny, PVA. W dalszej części artykułu znajdziecie recepturę na klej żelatynowy. Po więcej informacji o rodzajach klejów zapraszam tu Gruntowanie podłoża pod farby akrylowe.
- Gesso, czyli grunt malarski. Rodzaje gruntów dokładnie omawiam w artykule pt. Gruntowanie podłoża pod farby akrylowe.
- Kliny.
Blejtram | Krosno malarskie
Blejtram inaczej nazywany krosnem malarskim, to drewniana rama z listew, na którą naciągamy płótno. Innym słowy stelaż naszego obrazu. Możemy zakupić już gotowy blejtram, który jest zbity, zszyty lub sklejony. Taką ramę możemy też dostać na „części”, czyli zakupujemy pojedyncze listwy i sami zbijamy je w ramę.
Listwy różnią się między sobą przekrojem – „grubością”. Im solidniejsza listwa, tym lepszy stelaż. Z jednej strony listwy są ukośnie ścięte, lub posiadają “wybrzuszenie” czyli fazowanie znajdujące się na boku listwy.
Jeśli chcemy pracować na dużym formacie, to warto pomyśleć o poprzeczkach (rozporkach), które dodatkowo wzmocnią konstrukcję.
Składanie blejtramu
Przed złożeniem blejtramu zwróćcie uwagę na to, aby wszystkie listwy były zwrócone fazowaniem w jedną stronę. Oddziela ono lico płótno od ramy, materiał nie leży na listwach tylko jest zawieszony w powietrzu.
Jeśli używacie zwykłego młotka to podczas składania naszej ramy, warto jest zabezpieczyć ją z pomocą miękkiej tkaniny, aby nie pozostawić śladów na drewnie po uderzeniach młotka. Gdybyście używali gumowego młotka, to nie jest to konieczne.
Po zbiciu blejtramu sprawdźcie, czy zachowane są wszystkie kąty proste np. z pomocą ekierki, lub zmierzyć przekątne np. z pomocą miarki lub linijki. Jeśli kąty proste będą zachowane lub przekątne będą o tej samej długości to znaczy, że nasz blejtram jest gotowy i możemy naciągać płótno. Jeśli będą się różnić, to delikatnie uderzamy młotkiem w wysunięte rogi blejtramu.
Po zbiciu blejtramu, od środka zauważycie, że w listwach są wąskie, puste przestrzenie (otwory) jest to miejsce na kliny. Nimi zajmiemy się później.
Naciąganie płótna malarskiego
Przygotujcie kawałek wybranego przez Was płótna. Następnie sprawdźcie na której stronie chcecie malować, która faktura Wam bardziej odpowiada.
Przymierzcie blejtram do płótna, dopasujcie je tak, aby “prążki” (wątek i osnowa) materiału biegły równolegle do listew. Następnie dotnijcie płótno na wymiar, czyli z kilkoma centymetrami zapasu. Wszystkie boki powinny „owinąć” listwy, jeśli chcemy je przymocować do tyłu blejtramu. Jeśli mamy za mało płótna, to możemy je też przymocować do boków ramy. Niestety takie płótno bez oprawy, po zawieszeniu na ścianie będzie miało widoczne mocowanie.
Przygotujcie młotek i gwoździe, lub zszywacz i zszywki. Pamiętajcie o tym, aby sprawdzić czy gwoździe (lub zszywki) nie są za długie nie będą wystawać z drugiej strony listwy po ich przybiciu.
Mocując płótno na ramę, zaczynam od jej środka. Gwoździe umieszam na przemian po przeciwległych stronach, nigdy tylko po jednej stronie. Co mam na myśli? Gdy wbijam gwóźdź na środku najdłuższego boku, to następny trafi na środek drugiego najdłuższego boku (równoległego). Zanim wbije gwóźdź to za każdym razem lekko naciągam płótno. Cały czas sprawdzajcie stopień napięcia płótna, jeśli gdzieś jest zbyt wiotki to spróbujcie tam jeszcze naciągnąć płótno i je przymocować. Gwoździe / zszywki umieszczajcie w równych odległościach od siebie.
Jeśli płótno ma estetycznie wyglądać to przyłóżcie się mocno to wykończenia narożników, zawsze próbnie składam materiał, tak aby na narożniku nie było fałd tylko jedno zagięcie. Wymaga to wprawy, ale po kilku razach na pewno Wam się uda. Zobaczcie na filmie, jak dokładnie zaginam materiał. Gdy podoba mi się złożony róg, to wtedy przybijam go do listwy, staram się nie robić tego w miejscu łączenia blejtramu, aby się nie rozszedł. Jeśli używacie grubego płótna, to złożony materiał możecie też “obić’ młotkiem, po to aby stracił swoją objętość.
Wskazówki
Uważajcie na to, aby nie przesadzić z naciąganiem. Jeśli płótno będzie zbyt napięte to może wykrzywić blejtram. Nie przesadzajcie też w drugą stronę, i nie zostawiajcie fałd, czy „luzów” na tkaninie. Powinno być tak napięte jak płótno na którym chcecie malować.
Co jeszcze mogę dodać, uważajcie na palce podczas pracy z młotkiem, czy zszywaczem. Nie przesadzajcie też z użytą siłą podczas wbijania gwoździ, żeby nie połamać blejtramu. Gwoździe wbijajcie w środek listew, tak aby nie odłamać kawałków drewna.
Kliny, klinki
Kliny są to małe drewniane listewki w kształcie trapezów, które pasują do otworów znajdujących się w rogach blejtramu. Służą one do “prostowania” podobrazia. Jeśli pod wpływem wilgoci, gruntowania płótna, czy po prostu z biegiem czasu się ono wykrzywi lub skręci to wtedy uderzamy w odpowiedni klin, który “rozciąga” narożnik ramy w ten sposób ją prostując. Proces ten nazywamy pobijaniem (luzowaniem).
Kiedy wbić kliny w blejtram? Zazwyczaj wbijam je przed zaklejeniem i zagruntowaniem płótna. Jeśli podczas tych procesów, blejtram się wykrzywi lub skręci to wtedy z pomocą klinów jestem w stanie go poluzować lub wyprostować.
Sklejanie płótna malarskiego
Proces sklejania płótna przygotowuje go pod zagruntowanie. Klej uszczelnia nasze płótno, i zmniejsza jego absorpcję. Bez jego zaklejania, bardzo mocno piło by ono grunt oraz farbę. To co położylibyśmy na niezaklejoną powierzchnię przedostawałoby się na jego drugą stronę. Dzięki zaklejeniu, płótno nie fałduje się i staje się bardziej napięte i sprężyste.
Klej żelatynowy, skórny, kostny nakładamy gdy jest ciepły i w stanie ciekłym.
Receptura na klej żelatynowy: 20g żelatyny na 100ml wody. Taka ilość wystarczy na dwukrotne pokrycie płótna. Do zagotowanej wody dodajemy żelatynę i mieszamy do całkowitego jej rozpuszczenia. Klej, który nam pozostanie po nałożeniu pierwszej warstwy zastygnie w naczyniu, ale bez obaw. Przed ponownym nałożeniem go, wystarczy zrobić mu gorącą kąpiel. Do innego naczynia nalewamy wrzątek / gorącą wodę. Zanurzamy w tym pojemnik z naszym klejem. Od wysokiej temperatury żelatyna ponownie zacznie się rozpuszczać.
Klej nakładamy na płótno w różnych kierunkach, tak aby mógł się dostać we wszystkie wolne przestrzenie tkaniny. Klej możemy również nałożyć od tyłu podobrazia, ale nie każdy tak robi. Po nałożeniu kleju, płótno zacznie pracować i może się lekko pofałdować, ale wraz z jego wysychaniem powinno się ono naciągnąć i naprężyć.
Jeśli płótno w trakcie klejenia przyklei się do listew, nie jest tylko oparte o fazę, tylko o całość listwy, to wtedy dopóki jest jeszcze wilgotne warto od spodu z pomocą linijki, szpachli, czy czegoś płaskiego ostrożnie odkleić je od blejtramy.
Gdy uderzymy w wyschnięte zaklejone płótno palcem, to wtedy powinniśmy poczuć, że jest ono naprężone i twarde. Co więcej, wydaje ono wtedy charakterystyczny dźwięk, prawie jakbyśmy uderzali w bębenek, czy tamburyn.
Zazwyczaj nakładam dwie warstwy kleju, bo przy jednej nie udaje mi się całkowicie pokryć powierzchni.
Gruntowanie płótna malarskiego
Gruntowanie to już ostatni krok w przygotowaniu naszego podobrazia. Co to jest grunt, jakie mamy rodzaje gruntu oraz jak zagruntować różne powierzchnie dokładnie opisuję w tym artykule. Polecam jego lekturę jest naprawdę obszerny i mam nadzieję pomocny.
Zanim zaczniesz gruntowanie to upewnij się, czy klej na pewno już wysechł. Przygotuj gesso, ja zawsze mieszam je w pojemniku w którym się znajduje, żeby mieć pewność że któreś ze składników nie osiadły na dnie. Możesz je nakładać bezpośrednio z pojemnika, lub odlać odpowiednią ilość do innego naczynia, tacki, kuwety malarskiej. Płótno gruntuję z pomocą pędzla, nanoszę gesso w różnych kierunkach. Następnie wyrównując powierzchnię ruchami w jednym kierunku. Czynność gruntowania zazwyczaj powtarzam dwa razy. Jeśli powierzchnia tego potrzebuje, nadal widzę prześwity, nierówno nałożyłam gesso to wtedy stosuję trzecią warstwę. Jeśli zależy mi ma równiejszej powierzchni to wtedy szlifuję je delikatnie z pomocą papieru ściernego.
Poradnik – AKRYLE dla początkujących
- Na czym malować farbami akrylowymi? TANIE PODOBRAZIE
- Gruntowanie, klejenie i szlifowanie podłoża malarskiego
- Jak zrobić podobrazie malarskie?
Poradnik – Akwarele dla początkujących:
- 5 praktycznych porad jak malować akwarelami
- Jak mieszać kolory w technice akwareli?
- Czy gruntować papier do akwareli?
- Co to jest Granulacja akwareli ?
- Podstawowe techniki i materiały w technice akwareli
- 12 efektów specjalnych w technice akwareli
- Pędzle do akwareli – które wybrać?
- Papier do akwareli – jak go wybrać?
- Ile i które kolory akwareli dla osoby początkującej?
- Akwarele w kostkach, czy w tubkach
- Gadżety i akcesoria do akwareli